- wierzch
- 1. Chodzić pod wierzchem «o zwierzęciu, które jest przeznaczone do jeżdżenia na nim»: Dorodny koń. Kiedyś nawet pod wierzchem chodził. W. Myśliwski, Sad.2. Coś wyszło, wypłynęło itp. na wierzch «coś stało się jawne»: (...) prawda, kiedy wychodzi na wierzch, bywa nieraz bardzo przykra. J. Adamski, Świat. (...) w sądzie wszystko wyjdzie na wierzch, okaże się, kto jest głównym oskarżonym (...). S. Łubiński, Ballada.3. pot. Czyjeś (jest) na wierzchu «o sytuacji, w której ktoś wygrał w jakimś sporze»: (...) jak się uprzesz, to nie ma możliwości, żebyś zmieniła zdanie, nawet jeżeli nie masz racji i wszyscy dookoła to ci mówią, to ty będziesz twierdziła, że twoje jest na wierzchu (...). TV talk 1999. Obaj z Wojtkiem byliśmy po prostu partnerami. Zawsze potrafiliśmy się dogadać. Uważaliśmy, że najważniejsza jest racjonalność myślenia. Nie mieliśmy takich ambicji, żeby „moje było na wierzchu”... M. Kamiński, W. Moskal, S. Swerpel, Biegun.4. Jechać, jeździć, pojechać wierzchem «jechać, jeździć, pojechać na grzbiecie zwierzęcia, zwykle konno»: Jechaliśmy wierzchem obaj, póki droga była dość dobra – Ojciec trzymał mnie przed sobą. Potem Ojciec prowadził Rajkę, a ja, pochylony, mocno trzymałem się grzywy. W. Mach, Życie.5. Koń pod wierzch «koń używany do jazdy na nim; wierzchowiec»: (...) dziadkowie to byli ludzie wielkiego smaku i kultury, mieli jeszcze środki, by kupować przedmioty piękne, trzymać rasowe konie pod wierzch i hodować sfory psów (...). A. Szczypiorski, Noc.Oczy, ślepia, gały wyszły, wylazły itp. komuś na wierzch zob. oko 41.
Słownik frazeologiczny . 2013.